Fotoğraflamak için Bizans döneminde inşa edilmiş ve çeşitli restorasyonlar görse de ayakta duran bazı ibadethaneleri seçtim ve listeledim. Bunlar gibi daha birçok yapı var ama malesef onlar pek fotoğraflanacak durumda değil.
Bodrum Mesih Paşa Camii (Mirelayon Kilisesi)
Laleli yakınındadır. 10. yüzyılda Myrelaion Manastırı'nın kilisesi olarak İmparator Romanos Lekapenos tarafından yaptırılmıştır. Kilise tuğladan yapılmıştır. Dört destekli kapalı haç planındadır. Ana mekan yüksek ve pencereli bir kubbe ile örtülüdür. Doğu tarafında, içten yarım yuvarlak, dıştan üç cepheli bir apsis ile iki yanında yonca biçiminde planlanmış hücreler bulunur. Kubbenin orijinal hali korunmuştur. Yanında bir de su sarnıcı vardır.
Kalenderhane Camii (Theotokos Kyriotissa Kilisesi)
Vefa semtindedir. Yapı, Yunan haçı kemerli Bizans kilisesi örneğinin var olan birkaç örneğinden birini temsil eder. Plan ve üslup özelliklerine göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu varsayılır. 1966-1975 yılları arasında harap durumdayken 1968 yılında restore edilerek tekrar ibadete açılmıştır.
Vefa Kilise Camii (Aziz Teodoros Kilisesi)
İstanbul'un Vefa semtindedir. Bizans mimarisinin Komnenos ve Paleologos dönemlerine ait bir örneğidir. Vefa Kilise Camii Doğu Ortodoks kilisesi formunda olup, Yunan haçı planına göre yapılmıştır. Kalenderhane Camii'ne bir kilometreden daha az uzaklıktadır. 11. yüzyıl sonu, 12. yüzyıl başlarında I. Aleksios döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır. Aziz Theodoros'a adanmış olup olmadığı da kesin değildir.
Zeyrek Camii (Pantokrator Manastırı Kilisesi)
İstanbul'un Zeyrek semtindedir. Ayasofya'dan sonra İstanbul'da ayakta kalan en büyük eski kilisedir. Bir bütün olarak bu kompleks, dönemin İstanbul'undaki Bizans stilinin (orta döneminin) en tipik mimari örneğini temsil ettiği söylenir. İmparatorluk şapeli tonozlarla örtülüdür ve üstüne iki kubbe oturmaktadır. Kuzey kilisesinin tek kubbesi vardır ve saçak hattı boyunca uzanan üçgen motifi ve köpek dişi ile oyulmuş friziyle dikkat çekici haldedir.
Küçük Ayasofya Camii (Sergios ve Bakhos Kilisesi)
Azizler Sergios ve Bakhos Kilisesi veya şimdiki adıyla Küçük Ayasofya Camii günümüzde Fatih ilçesi Cankurtaran ile Kadırga semtleri arasında, Marmara surları içerisinde bulunmaktadır. Kilise I.Iustinianus (527-565) ve karısı Thedora ‘nın tahta çıkmasının hemen ardından 527-536 yılları arsında yaptırıldığı bilinmektedir. Sonradan imparatoriçe Theodora tarafından Monofizit keşişler için manastıra dönüştürülen Hormisdas Sarayı içinde yer almaktadır. Kilise iki Hıristiyan olan Azize Sergios ve Bakhos’a adanmıştır.
Fenari İsa Camii (Konstantinos Lips Manastırı Kilisesi)
Vatan Caddesi üzerinde yer almaktadır. 908 yılında, Bizanslı amiral Konstantinos Lips, dönemin imparatoru VI. Leon huzurunda bir manastır inşaatı başlattı.Manastırın bulunduğu yer, eski Bayrampaşa Deresi'nin (Lycus Irmağı) çevresinde bir vadide, o dönemde Merdosangaris olarak adlandırılan bir bölgede bulunuyordu. Yapı, Bakire Theotokos'a adanmıştı.
Kariye Camii (Khora Manastırı)
Eski Orta Çağ Rum Ortodoks kilisesi. Halen ayakta duran Theodosius Surları'na yaklaşık yüz metre uzaklıkta, edirnekapı semtindedir. Dışarıdan tuğla duvarlarıyla oldukça sade görünmekle birlikte içi en süslü kiliselerden biridir. Thedoros Metokhites tarafından büyük ölçüde yeniden inşa edildiği 1316-1321 yılları arasında yapı mozaikler ve freskler ile bezenmiştir.
Fethiye Camii (Teotokos Pamakaristos Manastırı)
Çarşamba semtindedir. 13. yüzyıl sonlarında Bizans'ın ileri gelenlerinden Mihail Glabas Tarkaniotes tarafından inşa ettirilmiştir.
Gül Camii (Azize Teodosya Kilisesi)
Ayakapı semtindedir. Bina tuğla tonozlu bir bodrum üzerine inşa edilmiştir. Kilisenin planı Yunan haçı biçimindedir. Kubbe, duvarlara bitişmeyen dört ayak üstünde durur. Binanın doğu tarafında, ortadaki daha geniş olmak üzere üç apsis vardır. Apsislerdeki nişler ve tuğla bezemeler 13. ve 14. yüzyıllardaki tamirler sırasında yeniden yapıldığını gösterir. Orta apsisle sağ yan nef arasındaki payede içinde bir mezar olan bir hücre bulunur.
